Jan trok helemaal wit weg – Deze week overleed Neerlands bekendste ontwerper, Jan des Bouvrie. Hij is gezichtsbepalend geweest voor ons vaderlandse interieur. En nu is hij uiteindelijk dus zelf helemaal wit weggetrokken. Wit was immers zijn handelsmerk. Dik kans ook dat hij wordt begraven in een door hemzelf ontworpen witte kist.
Hij is de enige kleurrijke figuur die zich beperkte tot de kleur wit. Dit concept werd tot vervelens toe commercieel uitgemolken. Al in 2004 schreef ik daar een smalend stuk over.
Ik heb bewondering voor de vasthoudendheid waarmee hij wist te netwerken binnen de kakkige upper class van het Gooi en ver daarbuiten. Niet bepaald het meest prettige publiek. Maar wel financieel het interessantst. Jan is er rijk mee geworden.
Zoals de omroepen vaak een interview of documentaire herhalen bij iemands verscheiden, herhaal ik hieronder mijn stuk uit 2004. Als twijfelachtig eerbetoon, zeg maar…
2004: Gekken en dwazen
“Een inrichting is als een spiegel van de ziel” lees ik. Dat is een mooie gedachte. In de inrichting wordt de ziel van de patiënt gereflecteerd zodat deze inzicht krijgt in zijn problemen, begrijp ik.
Fout. Ik lees deze gedachte niet op de site van een psychiatrische inrichting, maar op die van Jan des Bouvrie. En zodra het alleen maar over woninginrichting blijkt te gaan, wordt het een heel banaal zinnetje. Net zo nietszeggend als al die ontwerpen van Jan des Bouvrie. Zijn werk gaat ten onder aan de veelheid. Heel Nederland is ontworpen door Jan des Bouvrie.
Je hebt witte verf en witte verf van Jan des Bouvrie. Het spectaculaire verschil is duidelijk te zien:
| Gewoon Wit | Jan des Bouvrie Wit |
|---|---|
 | |
Telefoon en kaasschaaf
Je hebt lelijke telefoons en je hebt lelijke telefoons van Jan des Bouvrie. Je hebt een lelijke kaasschaaf en je hebt een lelijke kaasschaaf van Jan des Bouvrie. Het gaat er ook niet om hoe het eruit ziet, het gaat erom dat er Jan des Bouvrie op staat. Dan is het minstens twee keer zo duur.
Jan des Bouvrie is al lang geleden opgehouden een ontwerper te zijn. Gelijk heeft hij. Zijn naam ergens opzetten volstaat. Het volk met teveel geld wil bedonderd worden en is tevreden. En Jan dus ook.
Keurmerk
Maar ondertussen word ik er wel een behoorlijk gestoord van om aan zo’n beetje elk object in Nederland de naam Jan des Bouvrie gerelateerd te zien. Ik pleit dan ook voor de instelling van een keurmerk op producten die nog niet door Jan des Bouvrie zijn ontworpen. Iets in de trant van ‘Gegarandeerd Bouvrie-vrij’. Het zou namelijk mooi zijn wanneer het juist een aanbeveling wordt wanneer iets niet door Jan is vormgegeven. Dat je dan de mensen overal in winkels hoort zeggen: “Goh, geweldig! En zo prachtig Non-des-Bouvrie!” Hoog tijd dus voor de Bouvriebevrijding, het zou een opluchting zijn voor ons land.
Gekken en dwazen schrijven hun naam op deuren en glazen. Nóg gekkeren en dwazeren laten zich voor veel geld belazeren. En zo zijn we toch nog terug bij die inrichting.
Voor het eerst gepubliceerd op Verbal Jam op 28 april 2004
Laatste revisie op 9 oktober 2020.
Ik heb geen problemen met witte vlakken, zolang ze maar ingekleurd worden.
Eigenlijk had Jan des Bouvrie, die wij die om hem lachten de Gebleekte Bouvier noemden, groot gelijk. Zoals hij de ultieme leegte van een wit vlak tot zijn handelsmerk maakte met zijn signatuur, belazerde hij de rijke Gooise kakkers met vermenigvuldigde verkoopprijzen. Maar hij ging er te lang mee door, tot hij zelf een rijke Gooise kakker was geworden. De ultieme leegte is weer vrij voor originele kunstenaars om haar te vullen.
Jan des Bouvrie had ooit een woonwinkel in Bussum, zeer druk bezocht door ‘Gooise Vrouwen’, je kon daar de gekste dingen kopen ‘als het maar niet wit was’. De tijd dat hij de VT-wonen domineerde met trends of hoe je zoiets moet noemen… Zijn ‘witte periode’ was gewoon toen Jan uitgekakt was…