Ik kwam onlangs op het ijdele idee om eens mijn bakkebaarden te laten staan. Na een week moest ik constateren dat het groeiproces behoorlijk moeizaam vorderde. Een ander punt van zorg was dat de rechterkant sneller opkwam dan de linker. Het zachte trauma van de puberteit kwam weer boven. Ook toen al wilde het maar slecht vlotten met de baardgroei. En dat in een periode dat je als jongen van je eigen lijf wel een moreel steuntje in de rug kon gebruiken. Deze uiterlijke kenmerken waren voor de buitenwereld het bewijs van een geslaagde overgang naar het man-zijn. Althans, zo voelde je dat. Vooral in de beginjaren van de middelbare…