Straatnamen als obstakel
Na alle ophef over de nieuwe aanduiding voor ‘allochtonen’, wordt het misschien eens tijd om de Nederlandse taal wat toegankelijker te maken voor de ‘inwoners met een migratie-achtergrond’ (‘ima’). Maurice de Hond deed een poging met een pleidooi om ei/ij te laten fuseren, maar dat idee kon op weinig bijval rekenen.
Met name Youp van ’t Hek vond het een belachelijk idee, tja, en dan ben je uitgepraat. Want van zijn oordeel hangt toch min of meer alles af in Nederland.
Oude spelling
Toch ben ik zo vrij om even vol te houden dat het wel lijkt of het de ‘ima’ onnodig moeilijk wordt gemaakt om zich de taal eigen te maken. Nederlands is al niet makkelijk met z’n dt’s, z’n kofschip of sterke en zwakke werkwoorden. Maar dan gaan ze ook nog eens moeilijke straatnamen verzinnen of die in zogenaamd oude spelling opschrijven. Geinig, maar een extra obstakel voor de inburgering. En natuurlijk voor studenten, want daarbij schijnt het taalniveau ook de toets der kritiek niet te doorstaan.
Pesterij
In mijn wijk is er bijvoorbeeld de straatnaam ‘Uitvlugt’. Elders: Den Bloeyenden Wijngaerd. Pure pesterij naar de ‘ima’ toe. Of straatnamen als Christiaan Snouck Hurgronjehof. De man was nota bene arabist en islamoloog. U begrijpt, zijn naam was in het Midden-Oosten meteen op ieders lippen.
Ook heerlijk voor een vlotte integratie: Ferdinand Domela Nieuwenhuis-plantsoen. Jeltje de Bosch-Kemperpad. Killiaen van Rensselaerstraat. Burgemeester Vening Meinesz-laan. Johan Coenraad Heriold Folmer van Hanxleden Houwert-straat. Titus Willem de Tourton Bruyns-straat. Aloijsius Christiaan Naarstig-straat. Dr. H. Th. s’ Jacoblaan.
De verse Nederlanders van tegenwoordig die in straten met zo’n naam wonen staan voor onuitsprekelijke problemen.
Weggehoond
Helaas, taal verander je niet zo snel op de essentiële punten. Voor een vereenvoudiging van het Nederlands zou je een aantal dingen er alvast uit kunnen flikkeren: de/het, dt, ou/au, ei/ij. Dat schoont al lekker op. Andere suggesties welkom.
Over g/ch twijfel ik nog, hoewel die straatnaam ‘Uitvlugt’ bewijst dat het zou kunnen. Maar ik zie het somber in. Het zal de komende decennia nog wel worden weggehoond door Youp.
Ook gepubliceerd op Amsterdam Centraal.
Foto: Peter Eijking.
Laatste revisie op 31 januari 2019.
Arnoud Hugo
Schrijft op Arnoud Hugo en Amsterdam Centraal. Vader ZKKH. Wanneer tijd over: schrijven, muziek, voorlezen, redactie Amsterdam Centraal.
4 Reacties
Henk van S tot S
@ Iksimaar:
Alle verandering is geen verbetering.
Op z’n Gronings:
Jagt men n hond weg, men krijgt n rekel weer.
Persoonlijk spel ik slecht en ben nog steeds niet gewen aan de laatste spellingwijzigingen en terugdraaiing.
N.B.
Versimpeling van de spelling draagt echt niet bij aan het beter beheersen van het Nederlands.
Beter onderwijs wel.
Ik verbaas me steeds opnieuw over de ontzettend kleine woordenschat van de tegenwoordig “hoog opgeleide mensen” (m/v).
@ Arnoud:
Graag van Ferdinand Domela Nieuwenhuis afblijven.
“Religieuze” namen en die van koloniale moordenaars mogen gerust om zeep geholpen worden.
😉
Ximaar
Zelf ben ik sinds 1995 voor afschaffing van de Nederlandse ij, die nooit een ijgen hoofdletter heeft gehad. Sinds 1995 tikken we ook de kleine letter als ij en wordt ie daardoor bij de i gesorteerd. Hij wordt dus net als de oe en de ui als 2 letters gebruikt. Maak wat mij betreft van de meeste ij’s gewoon ei’s. Dus eis en reik net als in het Duits. Maar doe de rest met de y en dan bedoel ik bijvoobeeld gemallyk waar de ij een upsilon-klank heeft. Kan je hem ook inzetten bij dy (duh).
Arnoud Hugo
Ik vind het nú al ingewikkeld worden… 😉
JOHNN
Waarom toch aldoor die drift om onze mooie taal tot fonetisch koeterwaals te vereenvoudigen. Opdat het lezen en schrijven van allochtonen daarmee vergemakkelijkt wordt? Een van de vele gedachten in het kader van de ”weg met ons” mode? Het flirten met het Duits is helemaal onzin. Het Nederlands is voortdurend bezig met spellingvereenvoudiging rituelen. Maar Rainer M Rilke en Erich Kaestner kan ik vandaag nog goed lezen met mijn hedendaagse kennis van het Duits, dat ook alweer een halve eeuw geleden werd aangeleerd. De Duitsers houden nog steeds vast aan de geslachten van de zelfstandige naamwoorden en de vervoegingen van de naamvallen. De Fransen zijn ook trots op hun taal, laat iemand anders er maar wat moeite voor doen in plaats van zelf op je knieën te gaan zitten. Voor kleine kinderen JA, maar die leren ook binnen een paar jaar het koeterwaals af. Volwassen allochtonen die ”de huis” en ”ik lopen” zeggen moeten we niet uitlachen maar wel serieus nemen: vertel ze goed naar hun kinderen te luisteren en niet hun huis tot een heimweecocon te maken wanneer ze toch van plan zijn hier voorgoed te blijven.