Erger dan een aanslag
Wanneer er een vuurwerkfabriek ontploft of wanneer er een vliegtuig uit de lucht geschoten wordt, spreekt met terecht van een nationale ramp.
Met enige verbijstering zie ik dan ook hoe dagelijks tientallen doden worden bijgeschreven op de lijst van coronaslachtoffers. Achteloos bijna. Want van een nationale ramp wordt in dit geval nog niet gesproken volgens mij.
Is men druk met andere dingen, staat men er niet bij stil, vindt men thuiszitten erger?
Op moment van schrijven (30 maart) staat het dodental op 884. Het aantal slachtoffers bij de MH17 was 298, waarvan 196 Nederlanders. Bij de vuurwerkramp in Enschede vielen 23 doden. Vanwaar dit verschil in benadering?
Natuurrampen
Kennelijk is de schok ernstiger als de mens op één of andere manier zélf de hand in heeft gehad in het onheil. Dat is bij COVID-19 ook wel het geval, maar dat verband is meer situationeel: de mens schiep de omstandigheden. Daardoor is er wellicht de neiging om corona in de rubriek ‘natuurrampen’ onder te brengen.
Stoelen voor de ambassade
Het aantal slachtoffers bij ‘mens-gestuurde’ rampen valt nog te visualiseren. Dat past binnen ons begripskader. De nabestaanden van de MH17-slachtoffers deden dat concreet door stoelen voor de Russische ambassade te zetten.
Maar 884 slachtoffers, dat trekt ons geestesoog niet. Het mijne niet in elk geval.
Schoolklassen
Ik probeer het op te delen in behapbare hoeveelheden die ik wel eens werkelijk voor me heb gezien. Een schoolklas bijvoorbeeld. Bijna 900 slachtoffers zijn dertig schoolklassen van dertig kinderen. Hmm, dat lukt toch ook niet echt, maar ik moet erbij zeggen dat mijn getalbegrip niet denderend is.
Ik snap niet dat Nederland niet veel heftiger is geschokt door dit getal. Het is nogal wat. En het worden er waarschijnlijk nog veel meer. Een of andere slimmerik moet het toch eens indringend in beeld brengen. Stoeltjes op een tribune zwart schilderen of zo. Mogelijk dringt het door wat voor een humanitaire ramp zich in dit land en de rest van de wereld aan het voltrekken is. Misschien dat men zich dan wél aan de adviezen gaat houden.
Laatste revisie op 30 maart 2020.
Arnoud Hugo
Schrijft op Arnoud Hugo en Amsterdam Centraal. Vader ZKKH. Wanneer tijd over: schrijven, muziek, voorlezen, redactie Amsterdam Centraal.
3 Reacties
Gerry Jöris
Het is een grote tragedie. Misschien is de respons niet zo groot omdat de meeste dodelijke slachtoffers oudere mensen zijn. Als de slachtoffers vitale twintigers en dertigers zouden zijn, zouden de reacties wel eens heel anders kunnen zijn.
Maar men blijft dansen op een vulkaan; het raakt toch alleen maar oudere mensen?
Arnoud Hugo
Ja en intussen zijn ze zo druk met dansen, dat ze het nieuws niet volgen. Het ontgaat ze dat er ook heel veel dertigers en veertigers op de IC liggen.
John Zwart
Precies, het ligt ingewikkelder, men ziet de omvang niet in één keer, wel als een schip zinkt, een vliegtuig neerstort. Toen het eerste slachtoffer viel in Nederland dacht men nog dat het vooral een Chinees probleem was, misschien is een toerist op de luchthaven besmet. Alleen de virologen, epidemiologen, hoorden hun eerste alarmbel rinkelen. Die kregen nog geen groot podium om hun zorg te delen.
Zelfs toen Italië al diep in de problemen zat kwamen hier pas maatregelen van kracht die pasten bij een gezondheidsdreiging van groter omvang. Maar, de doden waren oud, net als bij ”gewone” griepgolven, Nederland kon blijven denken: het zal hier zo’n vaart niet lopen.
Als toen iemand met gezag had gezegd: binnen 3 weken vallen ook hier wel duizend doden! zou één helft van het publiek hebben geroepen: sluit die man of vrouw op, die is niet goed bij zinnen – de andere helft was in een kramp van angst geschoten.
Het toneel van ons leven is in die korte tijd compleet veranderd. Nu zien we een ijsberg vóór ons… maar we weten nog steeds bij lange na niet hoe groot de berg is die op ons af komt, wat is nog onder de oppervlakte verborgen? Het is een ramp, dat is duidelijk, maar hoe groot, tot zover ontbreekt misschien wel de moed om het nu als zodanig te benoemen.
Voor één ding moet een regering terecht bang zijn: massale paniek waarin de vulkaandansers zowel als zelfmoordenaars ook spectaculaire aantallen gaan bereiken.
Misschien worden de cijfers daarom ook nog steeds niet afgerond, om de schijn van nauwkeurigheid op te houden…