Vluchtelingen. Daar heeft iedereen tegenwoordig een mening over. In het bijzonder over de vluchtelingen die verdrinken in de Middellandse Zee. Er zijn dus heel veel meningen. In de media, op Facebook, op Twitter. Menslievende meningen, machteloze meningen, haatdragende meningen, zieke meningen.
Terwijl het nog helemaal niet zo eenvoudig is om hierover een mening te hebben. Mijzelf valt het in elk geval moeilijk om er een mening over te vormen, want de achtergronden van het probleem zijn verschillend en de details zijn onbekend. Ik snap dus niet dat het anderen zo makkelijk afgaat.d
Goed verhaal
Waarom vlucht de vluchteling? Is hij op de vlucht voor onderdrukking, vervolging of oorlogsgeweld, dan is hij een echte vluchteling, een asielzoeker. Dan maakt hij een kans Europa te worden binnengelaten. Hij moet echter wél een ‘goed verhaal’ hebben. Is hij op de vlucht voor armoede, dan maakt hij geen schijn van kans. Dan is hij een ‘economische vluchteling’, een ‘gelukszoeker’. Alsof dat laatste een strafbaar feit is, in plaats van een toestand die elk mens nastreeft.
Wat moeten wij doen met de ‘echte’ vluchteling? Dat is het dilemma waarvoor de publieke opinie zich gesteld ziet.
‘Laten verzuipen,’ is het wrede oordeel van sommigen op Twitter en Facebook. ‘Dat scheelt weer uitkeringen’. Er zijn altijd lieden die doen alsof ze de oplossing van het probleem geheel uit eigen zak moeten bekostigen. Ze raken dusdanig van streek dat ze kortsluiting in de tweede hersencel krijgen.
‘Opvangen, helpen,’ is de opvatting van de mensen die wél goed bij hun hoofd zijn.
Vernietig de bootjes
Alles goed en wel, maar hoeveel vluchtelingen moeten of kunnen we toelaten? Wat is de opnamecapaciteit van Europa, van Nederland? En moeten we dat überhaupt wel willen?
“Nee,” zegt Frits Bolkestein. “Vernietig al die bootjes voor de kust van Libië, dan kunnen ze niet komen.”
De kustlijn van Libië is 1770 kilometer lang, Frits. Had je zelf ook even kunnen opzoeken.
Eigenlijk is het standpunt dus kort en goed: we willen ze hier niet hebben, vluchteling of niet. De Europese overheden zitten momenteel in een lastig parket, want die foto van dat verdronken meisje was toch wel erg aangrijpend. Dus dat kunnen de Europese leiders nu even niet hardop zeggen.
Stiekem opgelucht
Ondanks ons medelijden zijn we als burgers stiekem ook wel een beetje opgelucht dat de overheden streng zijn. Je kunt immers toch moeilijk heel Afrika hier laten binnenstromen.
Het strenge overheidsstandpunt zorgt ervoor dat de burger intussen z’n geweten kan sussen door een humanitaire mening in de sociale media te ventileren. De columnisten in de grote dagbladen kunnen hun van tranen doordrenkte columns schrijven.
Maar afschuw en medelijden is natuurlijk niet genoeg.
Ook Blaricum, Naarden, Laren en Wassenaar?
Dus even praktisch dan, dames en heren landgenoten. Hoeveel vluchtelingen en hun gezinnen gaan wij in Nederland opnemen? Waar gaan we ze huisvesten? Doen we dat zoals gewoonlijk weer in de wijken waar de andere kansarmen wonen, de mensen die altijd de bijkomende problemen voor hun kiezen krijgen? Of krijgen Blaricum, Naarden, Laren, Wassenaar ook hun deel? Zullen we bijvoorbeeld zeggen: elke gemeente een vast portie vluchtelingen per duizend inwoners?
De tragiek is: het zal nooit genoeg zijn en daarom niet de oplossing.
NB: De zwemmers op de foto doen dat voor hun plezier. In de Middellandse Zee, dat wel.
Laatste revisie op 6 februari 2019.
Bij vrijwel elke vluchteling is het een mengsel van gevaar voor eigen leven, armoede en geen vooruitzichten op de eigen plek. Echt politieke vluchtelingen zijn er erg weinig. De grootste groep zuigen ‘we’ zelf aan door maar overal als kruisvaarders te vechten tegen het kwaad. Als we daar geld voor hebben, dan moet er in de ogen van de vluchtelingen ook wel wat voor hen te halen zijn.
Dat veel vluchtelingen weer doormigreren wordt vaak over het hoofd gezien en houden we zelfs met onze domme aanpak tegen.
Zou het succes van de snel opgetuigde 555-actie voor Nepal ook iets zeggen over onze onmacht over en angst voor golven van vluchtelingen uit Noord-Afrika en Syrië? Hoe zouden we reageren als er een groot vliegveld in Kathmandu lag waar de Nepalezen massaal konden inchecken en wegvliegen omdat ze niet langer onder een plastic zeiltje willen leven op het breukvlak tussen het Indiase en Zuid-Aziatische plateau?
Aflaat inde de Katholieke kerk in duistere tijden, van hen die geld gaven ter vergeving van hun zonden. Betaalt Nederland aflaat op 555, in ruil voor het wegkijken elders?
We moeten er eenvoudigweg zoveel opvangen als we kunnen, en dat zijn er meer dan die 250 Libiërs die Teeven bijvoorbeeld slechts toe wilde laten.
Wat ik in de discussie betreur is dat reaguurders die anoniem hier en daar hun bagger achterlaten zoveel aandacht in de media krijgen. Daardoor lijkt het alsof zij met velen zijn. Dat waag ik sterk te betwijfelen. Onder de artikelen die wij bij Omroep Brabant plaatsen zie ik ook van dat soort reacties en ik krijg het maar niet voor elkaar uit te leggen dat dat echt niet de mening is die ik om mij heen hoor. Misschien heb ik wel een verkeerd referentiekader.
Test
Het onderwerp heeft zoveel kanten en is al zoveel besproken en weer opnieuw aan de orde gesteld dat er nauwelijks nog een originele benadering mogelijk is. Er is zoveel te zeggen dat iedereen tenslotte zwijgt…
Toen ik nog voer waren er ook al bootvluchtelingen. Het maakt moedeloos dat ze er nog steeds / weer zijn.
IKON mixte de beelden van het aan wal brengen van drenkelingen op Lampedusa met oude filmbeelden uit 1945, toen bevrijde KZ gevangenen uit Polen en Duitsland aan wal werden gebracht in Malmö. De analogie klopt natuurlijk niet maar door het zich onthouden van commentaar zet het de kijker wel aan het denken.
Vanuit hun visie is het kernwoord: medemenselijkheid.
Het is natuurlijk ontegenzeggelijk waar dat de mensen in 2015 en in 1945 hetzelfde hopen / hoopten: vriendelijk en met mededogen ontvangen te worden en een kans te krijgen op een beter leven. Wat voorafging is voor iedereen anders, maar de hoop is gelijk.
Het is onmenselijk om alles op een hoop te generaliseren met het helaas al afgesleten woord ”gelukzoekers”. De massaal emigrerende Ieren in de 19e en begin 20e eeuw waren ook gelukzoekers, later volgden de Nederlanders hen naar Canada – allemaal gelukzoekers, net als jij en ik toch?